Jerusalim skriven u srcu Homolja

DUBOKA zelena dolina između visokih belih litica homoljskih vrhova Velikog Vukana i Lukinog kamena krije kitnjast hram srpsko-vizantijskog stila posvećen Svetoj Trojici. On pripada obnovljenom manastiru Reškovici, koji je zadužbina kneza Lazara, kao i Gornjak u obližnjoj Gornjačkoj klisuri.

Tri visoke kupole i tri blistava metalna krsta na krovu Crkve Svete Trojice neočekivano se pojavljuju kada se ide stazom od sela Ždrela ka homoljskim vrhovima. Ona vodi blagom uzbrdicom pored borove šume u kojoj je planinarski dom, a zatim se spušta između visokih stabala prozračne bukove šume i nastavlja da prati razigranu planinsku rečicu Reškovicu.

Njeno srednjovekovno ime glasi Oreškovica, kako se u to vreme nazivao i manastir od koga su ostali samo temelji. Iako je bio malih dimenzija, uživao je veliki ugled, jer su u njemu, ili preciznije u pećinama oko njega, obitavali podvižnici i učeni isposnici isihasti - sinaiti, koji su živeli po strogim pravilima pustinjaka sa Sinaja i Svetogorske pustinje.

Od srednjovekovne Oreškovice ostali su samo temeljni zidovi hrama iz kojih se diže visoki drveni krst, koji je jeromonah Danilo doneo iz Jerusalima. On od 1991. obnavlja manastir u planinskom bespuću. Crkva Svete Trojice je jedinstvena, jer ima tri crkvena broda na tri sprata. Dva su pod zemljom i posvećeni su Saboru Svetih apostola i Svetoj Katarini Sinajskoj, a nadzemni deo hrama Svetoj Trojici. U spoljašnjem izgledu hrama ukrašenog lepo otesanim belim krečnjakom i crvenkastim peščarom ujedinjeni su elementi srpsko-vizantijskog stila s egzotičnim uticajima iz Svete zemlje.

- Otac Dušan je proveo deset godina na Sinaju i vratio se u Srbiju da obnovi tradiciju sinaita iz srednjeg veka. Odabrao je Oreškovicu, zadužbinu Svetog kneza Lazara, za koju je narod znao po lekovitim izvoru. Nažalost, u komunizmu nije bila dozvoljena njena obnova. Otac Dušan pravi prvi skitski manastir u Srbiji posle srednjeg veka gde će se živeti po jerusalimskim pravilima - rekli su nam poklonici koji u dolaze u skriveni manastir. Među njima je najviše hodočasnika koji su posetili svetu zemlju sa ocem Dušanom.

Poklonici kažu da jeromonah često tihuje na liticama i u pećinama gde su živeli srednjovekovni isihasti koji su se sklanjali u Srbiju bežeći pred Osmanlijama sa Sinaja, Kipra i sa Svete Gore. Mnogi među poklonicima Reškovice su ljubitelji visina i samoće, pa su napravili stazu ka vrhu bele hridi Lukinog kamena čiji goli krš nalikuje Gori sinajskoj.

Sa skučenog vrha, gde svaki korak mora pažljivo da se meri, puca neverovatan pogled na dolinu Braničeva i homoljske vrhove. Na tom vidikovcu poklonici su podigli veliki krst koji je postao obavezna stanica mnogobrojnih ljubitelja prirode koji vikendom šetaju Homoljem. S te hridi, koja se sunovraćuje u dubinu, Reškovica izgleda kao mistični kovčeg na kome pod jutarnjim suncem blista iskra odsjaja najvećeg krsta, čije su dimenzije jednake onome na kome je razapet Hrist.

STAZA MARATONACA

Staza od sela Ždrela, koja prati bistru Reškovicu, nije samo put hodočasnika. To je jedan od omiljenih puteva mnogobrojnih ljubitelja prirode koji posećuju homoljske vrhove Veliki i Mali Vukan, Lukin kamen i Sumorovac. Na stazi pogodnoj za planinsko trčanje održava se i tradicionalni "Homoljski planinarski maraton".