Podižu bedeme Lazareve kule

VELIKI projekat konzervatorsko-restauratorskih radova na Lazarevom gradu, u arheologiji poznatom i kao Kruševački grad, upravo je nastavljen, a istovremeno se obavlja i arheološko istraživanje na potezu ostataka srednjovekovne prestonice, čiji je osnivač Lazar Hrebeljanović (1329-1389). Na dve lokacije u okviru, vremenom oštećenih, zidina, rade iskusne ekipe stručnjaka iz Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Beograda i Narodnog muzeja Kruševca.

- Mi smo prošle godine odradili trasu zapadnog bedema, između kula 6 i 16, a sada izvodimo konzervatorske radove kule 6 i zidaćemo kulu 16 - predočava, za "Novosti", arhitekta-konzervator Jovana Šunjevarić, rukovodilac projekta, iz Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture. - Kula 6 poslužiće nam kao primer za restauraciju ostalih kula. Trenutno se radi na razbijanju spojnica i raziđivanju oštećenih i destabilizovanih delova. Na kraju ćemo fugovati ceo taj kompleks sa produžnim cementom, sa dodatkom kreča i peska.

Pročitajte još: Lazarev grad čeka konzervatore(FOTO)

SAGOVORNICA "Novosti" napominje da je ideja višegodišnjeg projekta koji se odvija po fazama - konačna prezentacija Kruševačkog grada, kako bi posetioci zaista imali predstavu o opsegu samih zidina. Negde će biti moguća dogradnja do visine od sedam do 7,5 metara, ali je među otežavajućim okolnostima prethodna planska i neplanska gradnja stambenih objekata tik uz srednjovekovni grad.

- Naš plan je da se naredne godine spustimo do tzv. Malog grada, obnavljaćemo trasu po trasu bedema - iznosi rukovodilac projekta, čiji je nosilac Republički zavod, a koji je podržan sredstvima iz republičkog budžeta, od pet miliona dinara, preko Ministarstva kulture.

NA severnoj strani grada u pravcu donžon kule, zatičemo arheologe koji pokušavaju da pronađu tragove nedostajućih 50 metara bedema.

- Da bi kolege uradile rekonstrukciju bedema, otvorili smo kontrolnih šest sondi kako bismo proverili trasu te konstrukcije - objašnjava Aleksandar Stamenković, arheolog-stručni saradnik Republičkog zavoda, koji rukovodi arheloškim delom projekta. - Zasada smo pronašli manje ostatke, od sedam do osam metara zidina.

Arheološka istraživanja bedema

Baš na ovoj trasi koju pratimo i gde se nadamo da ćemo pronaći tragove, pre šezdesetih godina prošlog veka postojale su stambene kuće, što znamo na osnovu fotografija iz tog vremena. Nailazimo trenutno na tragove tih kuća i vidimo da su prilikom zidanja tih objekata korišćeni materijali sa srednjovekovnog grada. Kamenjem su ojačavali sopstvene temelje, a dodatno urušavanje je nastalo kada je rođena ideja pravljenja arheološkog parka, pa je teška mašinerija zajedno sa kućama, nažalost, uništila i bedem za kojim tragamo.

OTKRIĆA U MUZEJU

OBIMNI arheološki i istraživački radovi prvi put su u Kruševačkom gradu izvođeni šezdesetih i sedamdesetih godina 20. veka, pod palicom prof. dr Mirka Kovačevića. Prema rečima arheologa Marina Bugara iz Narodnog muzeja u Kruševcu, u stalnoj postavci muzeja nalaze se vredni eksponati koji su pronađeni na lokalitetu Kruševački grad, poput oružja i oruđa, luksuzne grnčarije i kuhinjskih sudova, korišćenih u poznom srednjem veku.

SRCE MORAVSKE SRBIJE

SREDNjOVEKOVNI Kruševac građen je od 1371. do 1378. godine, kada i postaje središte Lazareve Srbije. Dimenzije grada su 300h200 metara, a unutar zidova, čija je širina do 2,1 metra, nalazi se i čuvena crkva Lazarica, podignuta u slavu kneževog sina, despota Stefana Lazarevića. Stručnjaci su otkrili i ostatke palate kneza Lazara - konjušnice, kovačnice, grnčarske radionice. Projekat "Kruševački grad - konzervatorsko-restauratorski radovi", koji predstavlja dugoročnu viziju konzervacije, obnove i prezentacije srednjovekovnog Kruševca, trebalo bi da sve te elemente objedini i učini dostupnijim.