Blago Hadži-Prodanove pećine

KADA, do kraja godine, bude završeno uređenje Hadži-Prodanove pećine u Raščićima kod Ivanjice, ova podzemna lepotica će i zvanično biti uključena u ponudu lokalne turističke organizacije i otvorena za posetioce koji žele da uživaju u "ukrasima" stvaranim hiljadama godina.

Kao što je projektom i predviđeno, pećina je već dobila dekorativno osvetljenje takozvanom hladnom rasvetom, pešačke staze, te zaštitnu ogradu, a izgradnja suvenirnice je najavljena biće nedaleko od ulaza...

PROČITAJTE JOŠ: KRIZA U APOTERSKOJ USTANOVI: O koncesiji polovinom decembra

- Staze za kretanje kroz ovaj biser prirode će biti postavljene na oko 140 metara duž ulaznog kanala i pećinskih dvorana, a u manjoj od više njih je planirana izgradnja platforme od gotovo 80 kvadrata. Širina staza je jedan metar, koliko će biti visoka i zaštitna ograda, a sa strane će biti postavljeni informativni panoi - objašnjava arhitekta Zorana Gavrilović iz ivanjičkog preduzeća "Atelje Milutinović" koje je izradilo idejno rešenje uređenja pećine.

Za funkcionalno i dekorativno uređenje čitavog lokaliteta Hadži-Prodanove pećine - uz strogo poštovanje mera zaštite korišćenja jedinstvenog arheološkog, speleološkog, palentološkog i nepokretnog kulturnog nasleđa - lokalna samouprava u Ivanjici je od Ministarstva turizma dobila osam miliona dinara, a razliku do ukupno potrebnih 12,8 miliona je obezbedila iz vlastitog budžeta.

Zato što je proglašena za prirodno dobro od velikog značaja, druge kategorije, Odlukom o zaštićenom prostoru koji obuhvata nešto više od sedam hektara je strogo zabranjena bilo kakva izgradnja, skrnavljenje, eksploatacija mineralnih sirovina, preoravanje prirodnih livada, krčenje vegetacije... uključujući i sve aktivnosti u samoj pećini koje mogu ugroziti njenu faunu i floru, te oštetiti temeljne i druge vrednosti.

Dar na steni kraj crkve, pored ulaza u pećinu / Foto Privatna arhiva

Inače, Hadži-Prodanova pećina se nalazi na sedam kilometara od Ivanjice, u selu Raščići, na putu prema Guči i Čačku, na nadmorskoj visini od oko 600 metara. Ime je dobila po Karađorđevom vojvodi Hadži-Prodanu Gligorijeviću koji je u nju, tokom Prvog srpskog ustanka, sklanjao zbegove... Ranije je nazivana i Rašćanskom pećinom, odnosno Šljepajom.

U prethodnom periodu su izgrađeni stepenišni prilaz i potporni zid, a rekonstruisana je i Adžijina crkva koja je od izgradnje 1909. posvećena arhangelu Mihailu. Na okomitoj steni pored ulaza i danas stoji crkveno zvono koje je darovao kralj Aleksandar Karađorđević.

PROČITAJTE JOŠ: Konfekcionari u Novom Pazaru godišnje proizvedu oko 10 miliona odevnih predmeta

POTENCIJAL NA DVA SPRATA

HADžI-PRODANOVA pećina spada u malobrojna višeslojna paleolitska nalazišta na centralnom Balkanu, veliki je potencijal za istraživanja, a stanište je i znatne populacije slepih miševa.

Ispitana dužina iznosi oko 400 metara i legenda kaže da se izlaz nalazi u dragačevskom selu Kotraža. Sastoji se od dva sprata, a onaj donji ima glavni i dva sporedna kanala. Ulazni deo je širok i visok oko tri metra, završava se suženjem iza kojeg se nalaze prostrane dvorane dugačke oko 50 i široke 15 metara. U centralnom delu se nalaze debeli stalaktiti i stalagmiti, a na stranama salivi koji podsećaju na okamenjene vodopade.

Gornji sprat počinje iz dvorane glavnog kanala i ispunjen je raznobojnim i raznovrsnim nakitom...