Caričin grad se bori za UNESKO

LESKOVAČKI Narodni muzej, Arheološki institut iz Beograda, Republički i Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Niša počeli su obimne pripreme kako bi se arheološki lokalitet Caričin grad kod Lebana uvrstio na listu svetske kulturne baštine. U leskovačkom muzeju objašnjavaju da je na izradi Strategije za istraživanje, zaštitu i prezentaciju arheološkog nalazišta angažovano 12 vodećih stručnjaka iz ovih institucija, pa se veruje da bi planirane aktivnosti mogle da rezultiraju i pozitivnom odlukom Uneska.

Istraživanja arheološkog lokaliteta Caričin grad, za koji se pretpostavlja da ga je podigao rimski car Justinijan Prvi u blizini mesta svog rođenja, traju više od sto godina. Ovo jedinstveno nalazište iz šestog veka nove ere, iako je živelo samo oko 80 godina, arheolozima je važno i zbog toga što na tom mestu pre ali ni posle rušenja nikada ništa nije građeno. Uprkos značajnim otkrićima tokom mnogobrojnih istraživačkih kampanja posetiocima je malo toga dostupno. Zato će naredni koraci stručnjaka biti usmereni i ka prezentaciji ovog lokaliteta.

- Caričin grad se prostire na oko 100 hektara, pa je neophodno da se najpre reše imovinsko-pravni odnosi, da se uradi detaljan urbanistički plan sa pomoćnim objektima i da se pripremi strategija razvoja koja se odnosi na sređivanje i konzerviranje lokaliteta - objašnjava istoričar Veroljub Trajković iz komisije koja će se baviti ovim poslom.

Jedan od prioriteta biće podizanje nadstrešnica nad mozaicima koji su decenijama pokriveni peskom, iako su nešto najvrednije čime ovaj lokalitet može da se pohvali. Osim dvadesetak kvadrata u krstionici, Caričin grad ima prelepe mozaike još na tri mesta, a najveće površine, od oko 300 metara kvadratnih, predstavljaju pod jedne bazilike sa transeptom.

Uskoro bi trebalo da počne uređivanje dosad neistraženog lokaliteta,Foto I. Mitić

Odluka Uneska zavisiće od brzine i kvaliteta prikupljene dokumentacije, ali se svi nadaju da bi ona mogla da bude doneta u narednih nekoliko godina. Tako bi Caričin grad, pored Romulijane, bio jedini arheološki lokalitet u Srbiji na listi svetske kulturne baštine.

MODERNA TEHNOLOGIJA

ISTRAŽIVAČI Caričinog grada su došli do dovoljno podataka i spremili materijal na osnovu kojeg je moguće izraditi i jednu od najsavremenijih virtuelnih prezentacija. Posetioci bi tako, uz pomoć specijalnih naočara, mogli da šetaju kroz grad, a pred njima bi se podizali nekadašnji spomenici, fortifikacije, bedemi, kule, kapije i zgrade.

Uskoro bi trebalo da počne uređivanje dosad neistraženog lokaliteta,Foto I. Mitić

METROPOLA U MALOM

ISPOSTAVLjA se da je Caričin grad imao sve sadržaje kao i najveće rimske metropole samo što su oni manjih dimenzija. Imao je vodovod, kanalizaciju, fontane, veliku cisternu i vodotoranj, nekoliko javnih kupatila, pet mostova, branu, jezero, žitnicu, pet sistema odbrane, kao i principiju, sedište vojnog komandanta i arhiepiskopski dvor. Na ovom lokalitetu pronađeno je šest carskih i 25 crkvenih pečata, a među njima i pečat arhiepiskopa Jovana koji se pominje u izvorima toga doba.

Veroljub Trajković,Foto I. Mitić