GODIŠNJICA OSLOBOĐENJA NOVOG SADA: Sloboda osvojena bez krvi

PRIGODNIM manifestacijama obeležava se 9. novembar, dan kada je pre 98 godina u Novi Sad umarširala srpska vojska i time označila kraj četvorogodišnjim patnjama i stradanjima u Velikom ratu.

Povodom Dana oslobođenja grada u Prvom svetskom ratu, koji je proglašen i Danom Prve brigade Vojske Srbije, u Srpskom narodnom pozorištu sinoć je održana svečana akademija, na kojoj je gradonačelnik Miloš Vučević ukazao na veliki značaj ovog istorijskog datuma.

Danas će predstavnici grada i političkih stranaka u porti Uspenske crkve položiti vence na Spomen krst palim borcima 1912-1918.

Istoričar dr Drago Njegovan, ovim povodom, ističe da je 9. novembar 1918. godine izuzetno značajan datum u našoj istoriji.

- Za Novi Sad je 9. novembar istorijski datum i treba ga svečano proslavljati, a posebno se moramo pripremiti za proslavu 100. godišnjice oslobođenja grada, koja nam predstoji 2018. godine. Taj veliki jubilej trebalo bi obeležiti onako kako dolikuje, otkrivanjem spomenika i brojnim drugim manifestacijama - poručuje Njegovan za "Novosti" i dodaje da je datum izuzetno važan i u vojnom smislu:

- Ne samo da je praznik Novog Sada, nego je i veliki praznik srpske vojske, odnosno današnje Vojske Srbije.

Te subote, tačno pre 98 godina, na pojutarje Mitrovdana jedinice srpske vojske predvođene majorom Vojislavom Bugarskim, umarširale su i bez civilnih i vojnih žrtava oslobodile Novi Sad, koji su dan ranije, ostavivši naoružanje, napustile nemačke trupe.

Većinsko srpsko stanovništvo na ovim prostorima je, po prvi put u istoriji, bilo slobodno, zabeleženo je u "Kratkoj istoriji Novog Sada", autora Đorđa Srbulovića. Srpsku vojsku je prvi dočekao ugledni Novosađanin Sava Stojković i srpsku trobojku predao majoru Bugarskom. Na hiljade žitelja Srpske Atine je izašlo da pozdravi oslobodioce, kojima se sa balkona Matice srpske obratio Jaša Tomić, politički prvak i jedan od čelnika nešto ranije formiranog Srpskog narodnog odbora.

Tomić je "dičnim oslobodiocima" poželeo dobrodošlicu, a vojnicima se potom obratio i Ignjat Pavlas, advokat i političar, još jedan ugledni srpski prvak tog vremena.

Srpska vojska je po naređenju komandanta savezničkih snaga, francuskog generala Franše Deperea, za nekoliko narednih dana ušla i oslobodila Suboticu, Sombor i druge gradove današnje Vojvodine.

To je, kako podseća dr Njegovan, omogućilo da se slovenski narodi, pre svih srpski narod kao najbrojniji, na Velikoj narodnoj skupštini Srba, Bunjevaca i ostalih Slovena Bačke, Banata i Baranje, održanoj 25. novembra 1918. u Novom Sadu, izjasne za prisajedinjenje Kraljevini Srbiji.