Društvo Gea: Ne pucajte na zmijara

VRŠAČKE planine stanište su čak 123 vrste ptica, od kojih su mnoge retke i pod zaštitom države. Među njima je i orao zmijar, retka vrsta grabljivica selica, koja traži očuvana suva staništa sa šumostepom, gde ima dovoljno otvorenog prostora za lov i gnežđenje.

U Vojvodini je registrovano samo šest parova ovih ptica - dva na Vršačkim planinama i četiri u Deliblatskoj peščari, dok ih južno od Save i Dunava ima veoma retko. Zato je njihovo prisustvo u prostranim šumama iznad Vršca od velikog značaja. Lokalno stanovništvo, međutim, zbog nedovoljne edukacije to ne prepoznaje.

- U Srbiji je orao zmijar zaštićena vrsta i njegovo uznemiravanje, uništavanje staništa i ubijanje kažnjava se - upozorava Dejan Maksimović, iz vršačkog Prirodnjačkog društva „Gea“.

Kazne, međutim, nisu sprečile dva odstrela orla zmijara u blizini Vršačkih planina u proteklih deset godina. Odrastao mužjak je ubijen 2001, a u oktobru 2009. krivolovci su ranili mladunca starog četiri meseca. Za njegov život su se borili stručnjaci sa Veterinarskog fakulteta u Beogradu, ali je on nedelju dana posle teške operacije i ugradnje metalne šipke u ranjeno krilo, ipak, uginuo.

- Da stvar bude tragičnija, orlovi zmijari se ne love kao trofeji, već ih usmrte lovci amateri, koji ne umeju da ih razlikuju od ostalih ptica - dodaje Maksimović.

Milivoj Vučanović, ornitolog-amater i rendžer na Vršačkim planinama, prvi je u Srbiji prstenovao orla zmijara, i to dvomesečno mladunče 1999. godine na Lisičjoj glavi. Od tada, svake godine se na Vršačkim planinama gnezde po dva para, s tim što su 2004. i 2006. godine viđena tri para.

- Ove godine populacija orla zmijara je bogatija za dva mladunca, jer su oba para uspela da odneguju po jednog. Oba su praćena, prstenovana i viđena ovih dana kako izleću iz gnezda. Dešava se da neke godine oba mladunca uginu, ili da preživi samo jedan, tako da je ova sezona bila vrlo uspešna - kaže Vučanović.

Upravo iz tog razloga članovi „Gee“ godinama pokušavaju da ovu i druge prirodne vrednosti Vršačkih planina približe svojim sugrađanima, putem izložbi fotografija, skupova i tribina.

- Bezakonje se lako sprovodi kada je daleko od javnosti, tako da je dobro obaveštena i zainteresovana javnost najbolji čuvar prirode - ističu naši sagovornici.