DEVET VEKOVA MANASTIRA GRADIŠTA U BULJARICI: Vera sačuvala Paštroviće

MANASTIR Gradišta u Buljarici, kod Petrovca, jedan od bisera "Paštrovske svete gore", koja zahvata najlepši deo južnojadranske obale, reprezentativnom monografijom obeležio je - devet vekova njegove crkve, najstarije od ukupno tri koje čine kompleks na brdu koje dominira prostranim poljem, posvećene Svetom Nikoli. Druge dve crkve posvećene su Uspenju Bogorodice i Svetom Savi. Crkva Svetog Nikole datira iz 1116.godine, a ceo kompleks je podignut na ostacima starih antičkih građevina. Ovim činom je obeleženo i 800 godina pravoslavne Srpske arhiepiskopije i Zetske episkopije osnovane na Miholjskoj Prevlaci kod Tivta.

Pročitajte još - Manastir Gradište u Buljarici: Devet vekova svetinje

Monografija, jedna od najboljih te vrste, upravo je promovisana u manastiru. U njoj su radovi mr Lucije Đurašković, istoričara umetnosti, dr Katarine Mitrović sa Filozofskog fakulteta u Beogradu, mr Dušana Medina, koji je glavni i odgovorni urednik, Anike Skovran, kao i arhimandrita Pavla Kalanja, dok je uvodni tekst pisao mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije. Tu su i sjajne fotografije, koje na svoj način govore o ovoj svetinji.

Dr Katarina Mitrović je posebno naglasila značaj manastira Gradišta u istoriji Paštrovića, istakavši da je život na granici između Istoka i Zapada, između Osmanske imperije i Mletačke republike, učinio da su vera i Crkva sačuvali identitet drevnog plemena Paštrovići, koje se prostire uz more, u najlepšem delu Jadrana.

Manastir Gradišta u Buljarici,foto S.G.

Ono što čini posebnost manastira je jedinstvena ikona Sv. Hristifora, koja se nalazi na pomenutom ikonostasu. Svetac, naime, ima - magareću glavu.

Pročitajte još - Dve svete gore Paštrovića

LEGENDA O HRISTIFORU

U SAKRALNOM slikarstvi ovakve kinokefalne predstave prava su retkost. Na Zapadu ih nema, a u naše krajeve su najverovatnije dospele preko veza sa Atosom, odakle su preuzimani ikonografski predlošci - ističe Lucija Đurašković, poznati istoričar umetnosti iz Budve. - Uradio je Vasilije Rafailović 1795. Teološki obrazovan, poznavalac vizantijske ikonografije, znao je legendu o Svetom mučeniku Hristiforu, mladiću obdarenom nesvakidašnjom lepotom. Kako se nije mogao odbraniti, posebno od devojaka, molio je Gospoda da mu naruži lice. Molba je bila uslišena, pa mu je glava dobila pseće-magareći izgled.