Celog života pevao o srpskim junacima

TRIDESET godina se ovih dana navršilo od kako se u carstvo nebesko preselio epski bard srpskog roda Hadži Radovan Bećirović Trebješki. Njegovi zemni ostaci počivaju na nikšićkom groblju, podno Sabornog hrama Svetog Vasilija Ostroškog Čudotvorca. Živi Trebješki u epskoj poeziji i nakon smrti, u čijoj književnosti je kao pesnik delovao decenijama, i ostavio neizbrisiv trag. Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije i episkop budimljansko-nikšićki Joanikije sa sveštenstvom, služili su svetu arhijerejsku zaupokojenu liturgiju u nikšićkoj Sabornoj crkvi, a potom i parastos na grobu Hadži Radovana Bećirovića. Nikšić je bio u znaku velikog pesnika - održan je naučni skup "Stvaralački fenomen Radovan Bećirović Trebješki", a održan je festival srpskih guslara.

- Sve ono što je bio i što je tvorio u svom osamdesetogodišnjem trajanju, pesnik je oslikao u svojoj autobiografiji "Život bez života". Njegova ličnost i životno delo, njegov etos imaju u sebi s jedne strane nečega jedinstvenog i neponovljivog. S druge strane u njega se sabiraju i kroz njega protiču vekovi, prošli i sadašnji, kroz njega progovaraju raznoliki ljudi i događaji, iskonskim jezikom, predačko-pesničkim, jezikom gusala, biblijskim-narodnim, umom i srcem doživljenim kroz krvotok njegov prostrujali - kazao je mitropolit Amfilohije. - Njegov duhovni lik oblikovan je ne školom i knjigom, nego iznad svega hrišćansko-narodnosnim etosom, nasleđenim od predaka i doživljenim u sopstvenom životnom iskustvu. Celog života pevao je o junacima od Termopila do Kosovskog boja, i savremenika, a svece, od proroka, posebno Avrama i Mojsija, Jeremije i do apostola, pa do Svetog Jovana Vladimira, Svetog Vasilija Ostroškog, Svetog Petra Cetinjskog, Justina Ćelijskog.

Čuvena epopeja Mojkovačka bitka, sačuvana je i kroz stihove Trebješkog.

- Mojkovačku bitku kao istorijski događaj obradili su manje ili više uspešno mnogi istoričari, ali bi ona po tom osnovu ostala skoro nezapažena da je nije prihvatila i istakla poezija. Za Bećirovića je bio veliki ponos što je bio učesnik te bitke, ali je za nju sreća i ponos što je dobila pesnika sa čijim se imenom opravdano poistovećuje - smatra vladika Joanikije.

Legendarni pesnik je za života na nadgrobnoj ploči uklesao neobičan stihovani epitaf koji i danas stoji: "Pod ovom sam pločom lega, kao sužanj željan svega".

PREVID NAUKE

JEDINI pokušaj svestranog sagledavanja Bećirovićevog stvaralaštva jeste nedovršena doktorska disertacija Miluna Marića, koja je objavljena posthumno 2004. godine. Velika popularnost Bećirovićeve poezije u Crnoj Gori i Hercegovini, delovima Bosne i Srbije, s jedne strane, i ignorantski stav i ćutanje o pesniku od strane književne kritike, s druge strane, jeste činjenica koja je veoma zanimljiva i indikativna sa kulturološkog i sociološkog stanovišta. Nema sumnje da je slučaj starca Radovana neoprostiv greh i težak previd naše nauke o usmenoj književnosti, smatra dr Budimir Aleksić, predsednik Instituta za srpsku kulturu u Nikšiću.