Uz srpske topove, crnogorske sablje i kubure

KUBURE za pas zadenuli su Crnogorci na nedavnoj izložbi u "Zastava oružju" u Kragujevcu i ka njihovi preci stajali mirno kraj svetlog srpskog oružja koje je proslavilo srpsku vojsku i njene oslobodilačke bitke. Uz stare topove koji su odavno utihnuli, puške, kubure, sablje, noževe smeštenih u muzeju fabrike, "društvo su im pravili" neobične slike i skulpture, delo vrednih stvaralaca članova Udruženja radnika umetnika Srbije i Crne Gore.

Stajao je Bato Krković, morački pesnik, u crnogorskoj nošnji, pored topova koje je srbijanska vojska daleke 1866. poklonila Crnogorcima da se odupru od turske najezde.

- To su bili brdski topovi i naši preci od njih su imali veliku korist. Braća iz Srbije su uz njih desetak, Crnogorcima uputili i oficire koji su običili našu vojsku da "rukuju" sa tim naoružanjem - prenosi Krković utiske za "Novosti".

- Na drugom kraju stajao je naš brat u srbijanskoj nošnji, pa smo u jednom trenutku zamenili kapu i šajkaču, što je oduševilo brojni narod koji je došao da poseti izložbu. Verujte proradile su emocije, potekle su i suze. Po ko zna koji put se pokazalo da smo jedno, da nas politika ne može odvojiti, a ni one letve koje stoje na veštačkoj međi između Bijelog Polja i Prijepolja.

Uvek se nađe povod da Srbi s ponosom istaknu oružje čiji preci su koristili u ustancima i raznim bojevima. Tako je bilo i ovog puta, jer se baš izložba eksponata poklopila sa 160 godišnjicom od osnivanja najstarijeg industrijskog preduzeća u Srbiji, fabrike "Zastava oružje"

Rade Gromović, generalni direktor, podsetio je da baš početkom aprila, iz vremena despotovine Lazarevića i Brankovića, traju i prvi pisani izvori, koji svedoče da je u kragujevačkom selu Kamenica kovano oružje, u radionicama na Kameničkoj reci, na lokalitetu Medvednik. To je i rodno mesto čelnika Radiča Postupovića. Radionice su koristile snagu vode za pokretanje onovremenih presa zvanih samokovi.

- Na toj tradiciji izrađivano je i oružje za potrebe oba srpska ustanka protiv Turaka, Karađorđevog i Miloševog. Stoji i podatak, da je vojvoda Milan Obrenović početkom aprila 1813. iz Šarana, kod današnjeg Gornjeg Milanovca, poslao deset neispravnih pušaka kremenjača da se oprave u tajnoj radionici u Kragujevcu, u jednom podzemnom lagumu, gde je bila zgrada stare srpske skupštine - utvrđuje istoričar Živomir Radosavljević.

"Sudarali" su se minule sedmice Šumadijom razni umetnički pravci realizam, nadrealizam, impresionizam, ekspresionizam, kubizam i apstrakcija, uz literarne i humorističke besede, koji su "grmeli" jače od bilo kog oružja.