Staljinu praštaju žrtve

MOSKVA

OD STALNOG DOPISNIKA

OPADA broj građana Rusije koji krive Staljina za velike ljudske žrtve u Drugom svetskom ratu. Prema najnovijem istraživanju samo 12 posto ispitanika smatra da je Staljin krivac za to što su Sovjeti imali najviše poginulih i ranjenih, dok je pre dve decenije, 1997. godine tako mislilo čak 34 odsto.

Svakako da je na rezultat istraživanja "Levada centra" uticao pad broj živih učesnika rata u poslednjih desetak godina. Ispitivanja javnog mnjenja pokazuju da je sve veći broj onih koji misle da je Staljin bio dobar vojskovođa.

Istraživanje koje je paralelno napravio Fond javnog mnjenja o ulozi nekadašnjeg vrhovnog komandanta Josifa Visarionoviča Staljina, pokazalo je da svaki drugi građanin ima pozitivno mišljenje. Sociolozi objašnjavaju rast popularnosti Staljina pogoršanjem međunarodne situacije, pa on građane Rusije asocira na velike sovjetske pobede bez obzira na to što se zna da je njegov režim u određenim periodima kao jednu od osnovnih karakteristika imao masovna hapšenja.

Devedesetih godina prošlog veka novine su bile pune tekstova u kojima se kritikovala Staljinova vladavina, o tome su emitovane i televizijske emisije, pa je logično što je procenat onih koji su se negativno odnosili prema Staljinu bio znatno veći nego danas.

Sada su ruski sociolozi želeli da saznaju šta građani misle o razlozima zbog kojih su gubici SSSR u Drugom svetskom ratu bili znatno veći od onih koje su imali Nemci. Dok jedni krive Staljina da nije pripremio vojsku za rat, mnogo je onih koji misle da su glavni uzroci velikog broja žrtava okrutnost Nemaca i njihovih saveznika, kao i neočekivani početak rata.

Sovjetski Savez je prema podacima službene statistike stanovništva u Drugom svetskom ratu izgubio 26,6 miliona ljudi, od čega 8,7 miliona vojnika i oficira.

Profesor Akademije vojnih nauka Grigorij Krivošejev tvrdi da je na frontu protiv SSSR poginulo 3,6 miliona nemačkih vojnika. Istovremeno, nemački istoričar Ridiger Overmans kaže da je za vreme celog Drugog svetskog rata, na svim frontovima od 1939. do 1945. godine, nemačka vojska izgubila 5,3 miliona ljudi.

Za razliku od Amerikanaca, gde se kroz medije nameće stav da su oni pobedili Hitlera u Rusiji, 28 odsto anketiranih građana kaže da Sovjeti ne bi mogli da pobede fašiste bez pomoći saveznika. Doduše, čak dve trećine Rusa misli da bi i bez podrške Zapada SSSR pobedio Hitlerovu Nemačku, ali da bi, u tom slučaju, broj žrtava bio još veći.