Pet godina obnove za Palmiru

POVRATAK drevne Palmire pod "kapu" sirijske vlasti i naroda, rezultat je zajedničkih napora armije predsednika Bašara al Asada, ruskih vazdušnih snaga i libanskog Hezbolaha. Do konačnog oslobađanja ovog grada pod zaštitom Uneska došlo je, između ostalog, zato što je sirijska vojska privremeno obustavila ofanzivu na drugim frontovima, ocenjuju analitičari. Ovo je, dosad, najveći vojni poraz Islamske države.

Pripadnici ruskog vojnog kontingenta učestvovaće u uklanjanju eksplozivnih naprava u oslobođenoj sirijskoj Palmiri, rekao je ruski predsednik Vladimir Putin u telefonskom razgovoru s generalnom direktorkom Uneska Irinom Bokovom.

Unesko, Rusija i Sirija proceniće štetu koju su teroristi naneli Palmiri i "izraditi plan za obnavljanje onoga što može da se obnovi". Unesko računa na blisku saradnju s čuvenim muzejom Ermitaž, iz Sankt Peterburga.

Rusi će, kako je najavljeno, poslati i specijalnog robota, programiranog za raščišćavanje terena.

- Palmira je u celini u dobrom stanju, biće kao pre - kaže Mamun Abdelkarim, šef odseka za antikvitete Sirije. - Većina građevina koje su džihadisti uništili u Palmiri biće restaurirana. Potrebno je pet godina da se stvari vrate na staro.

Abdelkarim je "prijatno iznenađen što su mnogi spomenici ostali netaknuti".

- Očekivali smo najgore, ali je grad u celini u dobrom stanju - kaže on.

Mnoge važne ruševine, kao što su Agora, rimski teatar i gradske zidine, samo su neznatno oštećene. Najbolja vest odnosi se, po njegovim rečima, na Lava al Lat, čuvenu statuu tešku 15 tona, koja je krasila ulazak u muzej Palmire, a koju su džihadisti uništili kad su, u maju 2015. godine, zauzeli grad. "Delovi statue mogu da se prikupe. Nismo ih izgubili", ističe Abdelkarim i dodaje da će se sa UN razgovarati o obnovi dva hrama.

Svetilište Baal Šamin

Islamski ekstremisti uništili su, međutim, dva najveća hrama i rimsku trijumfalnu kapiju. Stradali su glavni hram Bel, star 2.000 godina, svetilište Baal Šamin i nekoliko pogrebnih kula, podsećaju zapadni eksperti. Rimsko pozorište koristili su za pogubljenja, među ostalima i 82-godišnjeg bivšeg šefa za antikvitete u Palmiri.

Svetski mediji izveštavaju da je Palmira "kao grad duhova", pošto su sirijske vladine snage iz njega isterale borce ID, koji su sa sobom odveli i sve civile. Rezidencijalni delovi grada potpuno su opusteli. "To je grad duhova, nismo videli nijednu porodicu," rekao je jedan od prvih novinara koji je video oslobođenu Palmiru.

Sirijski vojnici na ulicama drevnog grada

TADMOR, ODNOSNO PALMA

DREVNI spomenici Palmire jedan jesu od šest objekata Svetske baštine Uneska u Siriji. Palmira se nalazi u pustinjskoj oazi, oko 200 kilometara severoistočno od Damaska. Ta oaza, sa izvorima pijaće i tople vode, doprinela je da grad bude jedan od značajnijih na Putu svile od Kine do Mediterana. Njegovo originalno ime potiče iz aramejskog jezika i glasi Tadmor što znači "palma". Lokalno stanovništvo i dalje koristi naziv Tadmor.