Lažima na rudarsku majku

UPRKOS činjenici da je osnivač Rudnika mrkog uglja u Ugljeviku, koji je učinio progres za ljude majevičkog, podmajevičkog kraja i Semberije, Cvijetin Josipović je decenijama "zaturen". Iako o njegovoj značajnoj ulozi postoje svedočanstva u austrijskim i sarajevskim istorijskim arhivima, potpuno izostaje pažnja u kraju iz koga je potekao.

Josipović, rođen u Bogutovu Selu, u zaseoku Sarije, kod Ugljevika, bio je ne samo veliki rudarski stručnjak, osnivač i ličnost koja je pustila rudnik u rad, već i neka vrsta "rudarske majke". Tako su kamarati iz Ugljevika, još 2. maja 1919. godine, povodom dve decenije rada kopa, postavili ploču njemu u čast, kao osnivaču rudnika. O njemu, kao osnivaču, potvrdu je izdala tadašnja uprava Javnog rudnika Ugljevik, 2. maja 1919. godine, o čemu porodica ima dokaz.

O njemu, danas, nema nikakvog belega u zavičaju. A ono što njegove potomke najviše boli jeste podmetanje nekih zluradih meštana da je, navodno, bio blizak NDH režimu 1941-1945. godine i da je primio katoličku veru. Međutim, zvanični dokumenti, koje nam je poslao njegov unuk Vladimir Josipović iz Nemačke, sve to demantuju - od izvoda iz matične knjige rođenih do potvrde da nije mogao biti "privržen" bilo kome do 1945. godine, jer je umro 1943, i to od tifusa.

PODMETANjA davno preminulom Ugljevičanu, koga po dobru pamte mnoge porodice rudara, počelo je otprilike kada je porodica njegovog unuka Vladimira Josipovića pokrenula inicijativu da se po njegovom imenu nazove neki od trgova ili neka od ulica u Ugljeviku, dakle, u kraju gde je rođen, stvarao i gde počiva 76 godina.

A o tome koliko je bio "blizak okupatorima" svedoči i izjava snahe njegovog sina Stevana, takođe rudarskog delatnika, iz 20. decembra 1951. godine, kada je zatražila odštetu od SR Nemačke "zato što su SS oficiri odgovorni za smrt njene ćerke, 15. decembra 1944. godine, kada je imala nepunih sedam i po meseci". Radojka je svedočila da je pripadnik SS sedam puta čakijom udario u telo deteta, nanevši mu smrtonosne povrede, koje je videla i druga kćerkica Smilja, koja se od toga nikad nije oporavila.

- Govorila sam mu da mi muž Stevan radi u rudniku koji je bio ograđen trnovitom žicom, kao sužanj za potrebe nemačke vojske, ali to SS oficiru ništa nije značilo - napisala je Radojka Josipović, kojoj je, sedamdesetih godina, na još nerazjašnjen način, izmasakriran sin Savo, u Marselju u Francuskoj, miran, fin, obrazovan i povučen čovek, koji je u tu zemlju otišao trbuhom za kruhom.

Cvijetin Josipović

KAKO kaže Vladimir Josipović, koga u svemu podržava njegova porodica, kao i drugi potomci Cvijetina Josipovića i poštovaoci tog pametnog, vrednog rudarskog eksperta, da je njegov deda bio to što o njemu govore neozbiljni ljudi, ne bi dozvolio da mu sin bude sužanj u rudniku, u žicama, i da mu tako nastrada skoro tek rođena unuka.

Josipovićevi potomci, pre svega porodica njegovog unuka Blagoja Josipovića, velikog rodoljuba, čovekoljupca i humaniste, nedavno preminulog, napustili su Nemačku i vratili se u zavičaj, da brane svoj rod i kućna ognjišta od prvog do poslednjeg dana. Ova familija očekuje da lažima, konačno, neko od nadležnih u Ugljeviku, RS i BiH kaže - dosta. A u najmanju ruku je čudno što sramne etikete dele oni koji veličaju ljude poput Bogića Bogićevića, rodom iz ovog kraja, čija je uloga u najdramatičnijim trenucima za Srbe krajem prošlog veka dobro poznata.

Pročitajte još: Cvijetin „majka rudarska“

Uz svoj rod jd, sve vreme, na razne načine, bio i Cvijetinov unuk Vladimir, sa suprugom Cvijetom i sinom Longinom, koji ne odustaje od namere da se ispravi nepravda o njihovom pretku, koga nije zaturila istorija, pošto je prisutan u arhivima, ali jesu ljudi.

SVEDOČENjE

NIKOLA Zeljić iz Priboja, rođen 1920. godine, dao je notaru u Nemačkoj još 1987. godine izjavu o svom upravniku Cvijetinu, pošto je radio u rudniku od 1936. do 1939. godine, samo godinu dana pre nego što će osnivač kopova pod Majevicom otići u penziju. Zeljić ukazuje i na to kako je Josipović sačuvao srpske glave jer mnogo mladi ljudi tokom Prvog svetskog rata nisu otišli u borbu protiv svoje braće u Srbiji.

- Koristio je pravo koje je dobio od Protektorata tadašnje Austrougarske monarhije, da prima radnike, tokom čitavog rata, pa su zaposlenjem u eksploatisanju ćumura mnogi mladi ljudi sačuvani od nasilnog slanja na front protiv istonacionalne Srbije, a to njegovo delo je u sećanjima mnogih žitelja širokog okruga, a ne samo Majevice i podmajevičkog kraja. Još kao mlad rudar saznao sam da se njegov karabin-lampa i gvozdeni štap nalaze u Muzeju BiH i u arhivima SR BiH - svedočio je Nikola Zeljić.