OBNOVA OSKRNAVLJENIH GROBOVA: Da naši preci ponovo počivaju u miru

VIŠE od dvadeset godina trebalo je pravoslavnim Srbima iz Donjeg livanjskog polja u Federaciji Bosne i Hercegovine da počnu da obnavljaju groblja porušena i oskrnavljena u operaciji "Oluja". To su ovog leta uradili meštani sela Nuglašica i Bastasi u opštini Bosansko Grahovo. Ujedinili su se u časnoj nameri da urede mesta na kojima im počivaju preci.

- Naše groblje bilo je devastirano. Iako smo raštrkani po belom svetu, odlučili smo da je došao red da obnovimo groblje, da bi nam preci opet počivali u miru, ali i da pošaljemo poruku i vojniku i putniku namerniku da su groblja, ma čija bila, svetinja i da ih i u ratu treba poštovati - kaže Nenad Kovljenić, koji se posle 28 godina provedenih u Švajcarskoj vratio da živi u rodnoj Nuglašici.

Ograđivanje i uređenje groblja koštalo je meštane i njihove porodice oko 11.500 evra.

Pročitajte još - HRVATSKI MEDIJI PIŠU: Oluja se sada može slaviti "punim plućima" jer su je konačno potvrdili SAD i Izrael

- Novac je počeo da pristiže sa svih strana, iz Australije, Amerike, Švajcarske, Austrije, Srbije... Sakupili smo i više nego što je bilo potrebno, a donacije još pristižu, pa planiramo još radova - kaže Kovljenić, koji podstiče komšije i zemljake da obnavljaju porušene kuće, iako su u njegovom zaseoku sada samo četiri domaćinstva.

Mnogo teži zadatak imale su njihove komšije iz sela Bastasi, čije je groblje za vreme operacije "Oluja" tenkovima porušila hrvatska vojska. Skoro da nije bilo nadgrobnog spomenika koji nije bio polomljen. Kako je ranije pisao novinar Radovan Jović, nekadašnji dopisnik "Novosti" iz Livna, to pravoslavno groblje jedino je u Donjem livanjskom polju tenkom porušeno do te mere da može da služi kao primer bestijalanosti jedne vojske.

Pročitajte još - Urlici "Za dom spremni" tamo gde su klali Srbe

Kada su se, nekoliko godina posle "Oluje", stvorili uslovi da Bastašani mogu da posete svoje selo, mnogi su svedočili da su više suza prolili nad oskrnavljenim grobovima roditelja i dece, nego nad do temelja porušenim i zapaljenim kućama. A onda su pre tri godine Milan Šegrt i Mišo Cvijan, sada stanovnici Banjaluke, predložili zemljacima obnovu porušenog groblja. Tako je počela prva zajednička posleratna akcija Bastašana, koja je uspešno završena.

- Svako domaćinstvo doniralo je po 210 evra. Iako su mnogi već tada bili podigli nove nadgrobne spomenike za svoje pretke, svi naši zemljaci i komšije rado su prihvatili predlog - kažu Šegrt i Cvijan.

Porušeno Groblje u Bastasima snimljeno 1995.

SPOMENIKOM POBEDILI TUGU

BASTAŠANI su obnavljajući svoje groblje pobedili svoj tugu, poniženost i bes prema onima koji su ga uništili. Jer, samo nekoliko stotina metara od pravoslavnog groblja, u selu se nalazi nadgrobna ploča dvojici hrvatskih vojnika, koju su tu, pored srpskih kuća, podigle njihove porodice. Na nadgrobnim pločama Ivici Livaji i Željku Saksu jasno je naznačeno da su bili pripadnici HVO. I pored toga, niko od Bastašana nikada nije naružio taj spomenik.

OKUPLjANjE BASTAŠANA

Bastašani se posle obnove groblja sada redovno okupljaju u svom zavičaju. U rodno selo počeli su da dolaze ne samo oni koji su ovde rođeni, već i njihovi rođaci i komšije poreklom iz ovog kraja. U Bastase se tada stiže iz Beograda, Novog Sada, Kikinde, Aranđelovca, Kruševca, Požarevca, Majdanpeka, Švajcarske, Austrije, pa čak i Kanade.