Reportaže

Elitne hrvatske jedinice vešale decu i žene po Mačvi i Jadru

Ivan Miladinović

27. 05. 2018. u 19:02

Kako je Zagreb zaboravio zločine koje je njihova vojska činila po Podrinju, Rađevini, Šumadiji... Posle rata i ujedinjenja, Srbija je oprostila i pružila ruku za istorijsko pomirenje

Елитне хрватске јединице вешале децу и жене по Мачви и Јадру

TAČNO pre deset dana Hrvatska je došla na red da predsedava Savetu Evrope, baš u vreme "erupcije" rasprava o bolnim istorijskim pitanjima oko kojih ne postoji saglasnost između Beograda i Zagreba. Preuzimajući štafetnu palicu rukovođenja evropskim parlamentom, predstavnici naših komšija su kao prioritetne pravce svog delovanja naveli zaštitu nacionalnih manjina.

Pročitajte još: Tito u 42. Vražjoj diviziji

Samo nekoliko dana docnije, iz Đakova, poznatog kao vekovno sedište katoličke biskupije, iz koje bi morao da se širi hrišćanski duh ljubavi, jednakosti i sloge među ljudima, stigla je "potvrda" kako će zvanični Zagreb brinuti o manjinskim zajednicama. U centru gradića nadomak Osijeka osvanuo je grafit "J.bat ćemo srpsku djecu".

Pročitajte još: Teror hrvatskih divizija

Na red su, znači, došla i deca, i to po ko zna koji put. Gotovo da nema grada u Hrvatskoj u kome nisu ispisani grafiti "Srbe na vrbe", "Srbi van iz Hrvatske"... Zar to ne podseća na prošlost, na prošli vek, na devedesete, sedamdesete, na 1941. godinu i na, već pomalo zaboravljenu, 1914. godinu? Na potisnuta sećanja na zverstva hrvatskih i muslimanskih jedinica u Mačvi, zapadnoj Srbiji i širom Šumadije u Prvom, odnosno Velikom ratu.

NAŠ SELjAK GRCAO U DUGOVIMA PO povratku iz rata, većina srpskih seljaka je zatekla razorena ognjišta. Zaduživanje je bio jedini način da se to obnovi. I deset godina posle rata prosečan srpski seljak je bukvalno grcao u dugovima. Bili su prinuđeni da plaćaju vrlo visoke kamate - 20, 30, pa čak i 50 odsto. Srpskog seljaka, koji je iskrvario u ratovima, pritisla je sirotinja, i njegovo zaduženje bilo je znatno veće nego seljaka iz drugih krajeva Jugoslavije.

HRVATSKIM zvaničnicima i glasnogovornicima koji zagovaraju nanovo preispitivanje šta se zbivalo u Jasenovcu preporučujemo da pre toga malčice prelistaju, u bečkim ali i u zagrebačkim arhivima, dokumenta o nacionalnom sastavu 42. domobranske Vražje divizije i Zagrebačkog 13. korpusa, naročito 36. i 42. pešadijska divizije te formacije.

Dr Slavko Pavičić u knjizi "Hrvatska vojna i ratna povjest i Prvi svjetski rat", koja je objavljena 1943. godine, piše da je "najhrvatskija" vojna jedinica bio 13. zagrebački korpus, a najelitnija formacija 42. domobranska divizija nazvana "vražjom", a da je u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini mobilisano "najmanje 500.000 vojnika".

Područje na kome je operisala Vražja divizija, koju su činili Hrvati, najteže je stradalo u Prvom svetskom ratu. Prema popisu stanovništva 1910. godine, Podrinje je imalo 242.420 stanovnika, a deset godina kasnije 186.627. Prema austrijskom popisu iz jula 1916, Šabački okrug je imao 76.706 ljudi manje nego 1910. Broj muškaraca smanjen je za 57.968, a žena za 18.738.

JEDNO od divljanja austrougarskih vojnika 1914. godine u Mačvi, zabeleženo je u selu Dublje kod Šapca. Srpski vojnici su u jednoj kući našli šestoro zaklane dece. U sledećoj, naišli su na četvoro dece sa odsečenim glavama stavljenim pored njih, a petom detetu glava je ostavljena da visi... Deca su bila poređana na stolovima. U selima su nailazili na ljude obešene iznad kućnog praga ili povešane o stabla voćaka, i to starce, žene i decu, ili pak poklane u kućama i dvorištima... Kada su priupitali preživelog starca kakvi su to ljudi koji su činili te strašne zločine, odgovorio je: "Ne znam ko su, ali govore srpski."

Pripadnici tih jedinica upadali su u sela i isterivali iz kuća čitave porodice, ne obazirući se na uzrast, da bi ih vezane konopcima gonili ispred sebe, kao živi zaštitni zid, u nastupanju prema položajima srpske vojske. Iz sela Lešnice, u ovim "zaštitnim zidovima" nalazile su se i žene sa decom koja još nisu prohodala.

O ovim zločinima svedočili su dopisnik pariskog "Ilustrasiona" Anri Barbi i čuveni američki novinar Džon Rid. Rid je beležio kako su ljude sabijali u crkve i žive spaljivali, dok su vojnici čekali sa puškama kako bi dokrajčili svakog ko uspe da se probije iz tog ognja. Pisao je o deci koja su ubijana, čerečenim devojčicama, silovanim ženama...

IZBEGAVALI SRPSKU VOJSKU TOKOM ratnih operacija 1914. i 1915. godine Srbi su zarobili oko 20.000 austrougarskih oficira i vojnika. Više od 10.000 su bili Hrvati, koji su uglavnom zarobljeni tokom Kolubarske bitke. Do 12. decembra 1914. godine, samo se njih 452 prijavilo u dobrovoljce, da se bore u redovima srpske vojske. I Arčibald Rajs u svojoj knjizi "Šta sam video" piše da je krajem septembra 1914, posle bitke na Ceru, samo 70 Hrvata izrazilo želju da pređe u srpsku vojsku.

U SASTAVU te divizije, koja je više puta bila pohvaljena za podvige u Srbiji, bili su i Josip Broz Tito, Vlatko Maček, vođa Hrvatske seljačke stranke, Slavko Kvaternik, koji će u aprilu 1941. proklamovati hrvatsko-muslimansko-ustašku državu, i Slavko Štahmer, koji će 1941. godine postati prvi čovek Pavelićeve vojske. Njihov komandant je bio ozloglašeni Stjepan Sarkotić, potonji ratni guverner Bosne i Hercegovine.

Za razliku od Čeha, iz Osmog (praškog) korpusa austrougarske vojske, borci hrvatskih formacija nikad se nisu predavali, borili su se do poslednjeg metka. Kada nisu imali drugog izbora osim smrti ili predaje, dizali su ruke uvis. U decembru 1914. godine, na prilazima Beogradu, kod Torlaka, izginula je većina pripadnika 79. Jelačićevog puka, sastavljenog uglavnom od Hrvata.

Samo za "junačko držanje" u Mačvi, 1. novembra 1914. godine, odlikovano je na stotine Južnih Slovena raznim medaljama i ordenjem, a na stotine ih je unapređeno u korporale, feldvebele i cugsfirere... Desetine su dobile Zlatni orden, koji je do 1917. godine pravljen od čistog zlata. Bilo je i onih s najvišim odlikovanjima koja su postojala u carstvu Habzburga - Ordenom viteza Marije Terezije, koji je vlasniku automatski donosio baronsku titulu i austrijsko, odnosno mađarsko plemstvo.

I posle rata, stvaranjem Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, Beograd je im je oprostio i pružio ruku za istorijsko pomirenje.

AUSTRIJSKI istoričar Jedlička je pisao da se ni u jednoj državi nastaloj na ruševinama Habzburškog carstva nije tako blagonaklono odnosilo prema bivšim oficirima austrougarske vojske kao u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca. U novu, jugoslovensku vojsku primani su čak i najosvedočeniji neprijatelji Srbije, generali austrougarske vojske, kakav je bio slučaj i sa zloglasnim guvernerom Srbije za vreme okupacije, Hrvatom Salisom Sevisom, koji je u Beogradu javno upozoravao Srbe da Austrougarska ima dovoljno vešala za celu Srbiju.

U jugoslovensku vojsku primljen je odmah posle proglašenja Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca i Slavko Kvaternik, iako poznat kao izraziti "srbožder". Stupio je u jugoslovensku vojsku sa činom više - potpukovničkim. Postavljen je za komandanta garnizona u Celju. Doživeo je i tu čast da ga kralj Aleksandar 1918. primi u "naročitu audijenciju" i, zatim, odlikuje Ordenom belog orla.

Svi ovi bivši austrougarski oficiri, primljeni sa činom više u jugoslovensku vojsku, uglavnom nisu ostali verni zakletvi koju su položili Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, odnosno Kraljevini Jugoslaviji. Neki su je pogazili takoreći odmah, stavivši se u službu neprijateljskih država, a neki 1941, kada je osnovana vojska ustaške države. U njoj se našlo tačno 3.600 oficira jugoslovenske vojske, među kojima 31 general, 228 pukovnika, 245 potpukovnika, 254 majora, 1.005 kapetana i 417 poručnika.

Poubijana deca od 14 i 15 godina u selu Grušiću kod Šapca

NAŠA istoriografija će i pre, a naročito posle Drugog svetskog rata, kada je na scenu stupila Komunistička partija, poricati srpsku oslobodilačku misiju i doprinos stvaranju zajedničke države Južnih Slovena. Većina partijskih istoričara zasluge za nastanak nove države pripisivala je velikim silama Antante. Na sličan način tretiran je gotovo sav srpski narod, u skladu s navedenom konstatacijom iz Memoranduma, da je imao ekonomski privilegovan položaj između dva rata. Da li je bilo baš tako?

U Ustavotvornoj skupštini, na redovnom zasedanju 31. maja i 1. juna 1921. godine, Života Milojković, inače poslanik Komunističke partije, izneo je podatak da je Srbija u zajedničku državu ušla bez tri petine svog narodnog bogatstva.

I srpski seljak je posle 1918. bio prepušten sam sebi, kao malo kada u svojoj istoriji. Država nija stala uz njega, kako je to bilo nekad u srpskoj državi, kad su donošeni vrlo radikalni zakoni, nepoznati u tadašnjoj Evropi. Seljak i njegova imovina bili su zaštićeni "da im se zbog dugova ne može oduzeti kuća, okućnica i pet hvati zemlje".

U vreme okupacije Srbije nanete su neprocenjive štete poljoprivredi. Odvučene vršalice, plugovi i ostale poljoprivredne sprave koštale su u to doba više od milijardu zlatnih dinara.

42. Vražja divizija je bila najelitnija jedinica

SRBIJA, opljačkana u ratu do gole kože, i sva u ranama, sa velikim nadama ušla je u novu državu, Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca. Međutim, dok Srbija tapka u mestu, posle 1918. godine dolazi do naglog razvoja industrije u Hrvatskoj i Sloveniji.

Da ovde nije reč o naknadnoj pameti, najbolje svedoči publikacija "Naša domaća privreda", objavljena 1929. godine. Autori ove studije inženjer Novak Popović i dr Dušan Mišić iznose krajnje zanimljive podatke. U Hrvatskoj i Sloveniji, 1910. godine bilo je devedesetak industrijskih preduzeća i svako je zapošljavalo više od 50 radnika, a već 1929. - pet puta više. Na kraju treće decenije prošlog veka, današnja teritorija Hrvatske, računajući i Slavoniju, bila je mnogostruko razvijenija od Srbije.

Hrvatska i Slovenija su u vreme Austrougarske bile nerazvijene i imale su apsolutno podređenu ulogu u odnosu na austrijsku i češku industriju. Zahvaljujući osnivanju Kraljevine SHS, stvoreni su svi uslovi za nagli uspon preduzeća u tim krajevima.

Proglašenje Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca

DO nemačke okupacije 1941. godine, ulaganja u industrijska preduzeća u Srbiji nisu se bitnije popravila. Industrijski rast je bio malo veći nego prvih godina po završetku Velikog rata, ali statistički podaci neumoljivo govore da je na hiljadu stanovnika u Srbiji do 1941. ulagano u industriju 247.000 ondašnjih dinara, a u Hrvatskoj - 497.000. Ekonomisti koji su se bavili ovim problemom došli su do podataka da se Hrvatska u Kraljevini SHS i potom u Kraljevini Jugoslaviji razvijala dva puta brže od Srbije.

Seljaci u Sloveniji i Hrvatskoj prolazili su mnogo bolje. Po formiranju Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, ukinuto je 369 veleposeda sa 592.000 hektara obradive površine, koji su većinom pripadali Austrijancima i Mađarima. Dojučerašnji najamnici, a nekoliko decenija ranije kmetovi, tako su postali vlasnici zemlje koju su obrađivali.

Svi navedeni podaci u ovom tekstu danas su svima dostupni. Od onih o nacionalnom sastavu austrougarskih jedinica 1914. do ekonomskih pokazatelja o industrijskom razvoju između dva rata. Ali oni ne interesuju hrvatske zvaničnike. Zašto? Možda i zbog toga što ne žele da se suoče sa rečima davno zaboravljenog Stipe Šuvara, da se duhovna osnova hrvatskog nacionalizma nalazi u mističnom shvaćanju bića nacije, u fetišiziranju vlastite nacije...

Pratite nas i putem iOS i android aplikacije

Komentari (77)

Andra

27.05.2018. 19:08

( 227 ) ( 24 )

- A gde je ono bio Broz tada i gde je zaradrio orden ? - E moji naivni Srbi?

( 227 ) ( 24 )

Cedo

27.05.2018. 19:17

( 194 ) ( 24 )

pa u tim "elitnim jedinicama" je bio heroj srbima iz drugog svetskog rata josip broz

( 194 ) ( 24 )

zaliv.net

27.05.2018. 19:52

( 27 ) ( 6 )

@Cedo - Istina ali posto su ovde mnogi rasli uz te komunisticke Titove bajke sad im je tesko da to prihvate! Tito je bio deo i ovoga, a najvece zlo za Srbe i Srbiju je pocinio posle 1944... Bolje smo sa turcima prosli nego sa njim!

( 27 ) ( 6 )

Srp i čekić

27.05.2018. 20:11

( 9 ) ( 35 )

@Cedo - Maršal ti je i posle Jasenovca rešio 20 000 ustaša na Blajburgu pa ti je dao šansu da 91g stvoriš Veliku srbiju a nije on kriv šta za to Srbi nisu bili sposobni ni sa svom silom JNA ni sa genocidom ili šta se hrvati povampioriše pa sa tek stvorenom vojskom napraviše čudo. E sad se ti laži do mile volje?

( 9 ) ( 35 )