Oslobodilac još bez pravog obeležja

POTPUKOVNIKA Kraljeve vojske Jugoslavije, Veselina Misitu, vrsnog obaveštajaca, artiljeraca, vojnog atašea i ustanika, koji je sa malim brojem rodoljuba učinio sve da Loznica i Banja Koviljača, 31. avgusta 1941. godine, postanu prvi oslobođeni gradovi u porobljenoj Evropi, više priznaje zvanična istorija nego grad i kraj čije je oslobođenje predvodio i za koje je tog dana položio život.

U Loznici, ni danas, nema nijedne ulice koja nosi njegovo ime. Kao uteha, stoji ploča na Robnoj kući „Jadar“, u spomen njemu i ustanicima koji su tada uspeli da zarobe i 93 nemačka vojnika. Bili su to prvi zarobljeni fašistički vojnici sa kojima su, najčovečnije, postupali, prvo u Zajači, a potom u manastiru Čokešini. Srpska radikalna stranka je početkom devedesetih godina počela da odaje počast Misiti, parastosom na njegovom grobu, ali i javnim ukazivanje na njegovo i delo njegovih saboraca.Radikali su podigli i bistu Misiti, uz velike probleme sa tadašnjim koalicionim partnerima u vlasti na državnom nivou, koji su čak tražili da bude srušena, što se, ipak, nije dogodilo.

Odmah posle petooktobarskih promena 2000. godine, pokrenuta je inicijativa da Dan oslobođenja grada, umesto 23. septembra, datuma kada su ga 1944. godine partizani oslobodili, postane 31. avgust. Takav predlog nije prošao, a kao kompromisni datum uzet je 16. jun, datum kada je u Kneževini Srbiji Loznica dobila status varoši.

- Potpukovnik Misita nije bio ravnogorac, već vrsni oficir vojske Kraljevine Jugoslavije, koji je u njoj postao najmlađi major - kaže Zoran Tošić, profesor istorije, koji je sa sugrađanimom Ivkovom Veselinovićem napisao knjigu o oslobodiocima Loznice iz avgusta 1941. godine. - To je bio veliki datum za čitav slobodarski svet u Evropi, a ne samo za Loznicu i Srbiju.

SABORAC

Misita je boravio je u manastiru Tronoša, 1937. godine, gde je upoznao jeromonaha Georgija Bojića, koji će mu, četiri godine kasnije, biti važan oslonac i saborac u oslobođenju Loznice i Banje Koviljače. Jeromonah Bojić je, posle rata, uhapšen i osuđen na smrt. Streljan je i, do danas, za grob mu se ne zna!