PONOVO SE RAZBUKTALA VATRA ZBOG RUŠENJA CRKVE NA RUMIJI: Naša crkva vazda je na udaru u Crnoj Gori, džamije im ne smetaju

PONOVO se razbuktala vatra oko rušenja Crkve Svete Trojice na Rumiji, koja u Crnoj Gori tinja skoro 15 godina. Crnogorski premijer Duško Marković preti da će ukloniti svetinju iznad Bara kao bespravno podignut objekat, a mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija optužuje za “udar na međunarodnu slogu”. Mitropolit mu odgovara da je na tom prostoru podignuto na desetine džamija, možda i bez dozvole, kao i drugih objekata, a samo je obnovljena crkvica postala maltene međunarodno pitanje.

Da ovo nije usamljena priča i da su crkve vazda bile na udaru u Crnoj Gori, najrečitije govore primeri iz knjige “Srpska crkva u komunizmu i postkomunizmu (1945-2000)” dr Jovana Janjića, u izdanju Kompanije “Novosti”.

Pročitajte još: SRAMOTNO: I premijer CG Duško Marković bi da ruši crkvu SPC

- Verska komisija koju je sveštenstvo tretiralo kao “policiju nad Srpskom pravoslavnom crkvom” formirana je najpre u Crnoj Gori, još krajem 1944. godine - kaže Janjić. - U ovoj komisiji bili su pripadnici tri najbrojnije veroispovesti, a crkvena imovina zauzimana je bez ikakvog zakonskog osnova. Komisija je na Cetinju odmah zaposela stan mitropolita crnogorsko-primorskog, a njegov kabinet uzela za svoju kancelariju. Usledile su eksproprijacije crkvene imovine u Manastiru Svete Trojice u Pljevljima, pa u Hramu Svetog Đorđa u Titogradu (Podgorici)...

NADREĐENI odnos države prema SPC demonstriran je u rušenju kapele na Lovćenu. Jasno je, navodi Janjić, da je država time pokazala koliko ne poštuje crkveno nasleđe, ali i nepoštovanje poslednje volje zaveštaoca.

- Kapela na Lovćenu služila je ne samo kao Njegoševo večno počivalište, već i vernicima kao hram za molitvu - objašnjava Janjić. - Cilj je bio da se nametne novi duh, suprotan duhu Crkve i pravoslavne tradicije. A bilo je slučajeva i da se u Crnoj Gori sa crkvenih pečata skida patrijaršijski grb. Umesto njega, urezivani su krst i petokraka, ili samo petokraka.

O surovom odnosu komunističke države prema SPC u Crnoj Gori svedoče i mnogobrojni napadi na sveštenstvo i monaštvo, koji su, kako tvrdi autor, bili rigidnije nego u drugim delovima Jugoslavije.

Pročitajte još: Albanci u Crnoj Gori traže rušenje crkve na Rumiji

- Crnogorski komunisti, ali i deo naroda pod njihovim uticajem, fizički su napadali i vređali sveštenike i monahe - navodi Janjić. - Što je crkveni čin bio viši, to su napadi bili žešći. Najilustrativniji primer je napad na vladiku budimljansko-polimskog 1948. godine. Napadači su odabrali upravo veliki pravoslavni praznik Duhove i arhijereja napali u Manastiru Svete Trojice kod Pljevalja. U napad je krenula čitava rulja, koja je istog dana uništila unutrašnjost hrama, dok je vladika nekoliko sati držan u oltaru u smrtnoj opasnosti. Manastir je posle napada ličio na pravu pustoš. U ovom delu Crne Gore nije zabeležen sličan napad na muslimanske bogomolje, niti na njihovo sveštenstvo.

Srušena kapelu na Lovćenu

JANjIĆ ukazuje i na sudbinu Hrama Svetog Đorđa u Meterizima, koji je 17. marta 1951. oskrnavljen i poharan. Najpre je komunistička omladina pokupila crkvene odežde i, izrugujući sveštenstvo, u njima izvodila skečeve. Ali tu nije bio kraj. Svetinji su zakovali vrata. Slična sudbina pogodila je i istoimenu crkvu u Titogradu.

Mitropolit Arsenije je nekoliko godina kasnije osuđen na kaznu zatvora od pet godina i šest meseci, “kao neprijatelj države i naroda zbog izazivanja verske mržnje”.