Evangelistima država vratila crkvu

EVANGELISTI u Srbiji su posle 62 godine dobili nazad svoju crkvu, koju su do Drugog svetskog rata koristili nemački protestanti u Zemunu. Agencija za restituciju je, kako za "Novosti" otkriva direktor Strahinja Sekulić, rešenjem od 25. januara vratila pravo svojine Evangeličkoj hrišćanskoj crkvi u Srbiji, kao pravnom sledbeniku, na zgradi Evangeličke crkve na Tošinom bunaru 2.

Ova crkva je podignuta krajem dvadesetih godina prošlog veka, za potrebe dela nemačkog življa. Nemci protestanti i katolici su tada činili oko četvrtinu stanovništva Zemuna. Zdanje je napravljeno na placu koji je evangelistička zajednica dobila na poklon od Zemunskog magistrata, posle Prvog svetskog rata, a idejno rešenje su "potpisale" arhitekte Hugo Erlih i Viktor Kovačić.

Zajedno sa pripadajućim zemljištem konfiskovana je 1954. od Evangeličke crkvene opštine u Zemunu "kao lica nemačke narodnosti". Jedno vreme je bila zakatančena, a kasnije su u njoj bili smešteni mesna zajednica, salon nameštaja, salon automobila, diskoteka, slikarski atelje, čak i kladionica i kockarnica! Iako su još 2003. Evangelička verska zajednica i Opština Zemun postigle dogovor da se crkva vrati vernicima, ona je nastavila da služi kao poslovni prostor.

Od 2003. ovaj hram su delili evangelisti, koji su u njemu nedeljom održavali službe, i KUD "Branko Radičević", koji je radnim danom imao probe. Tako je crkva ujedno bila i hram i kafić!

- Crkva je odlukom Vlade od 1. decembra 2005. proglašena za spomenik kulture. Kako se navodi u obrazloženju, reč je o "originalnom i retkom arhitektonskom ostvarenju, oblikovanom u dosledno sprovedenom modernističkom konceptu". Nesumnjiva je njegova kulturno-istorijska i dokumentarna vrednost, kao svedočanstva postojanja i življenja jedne hrišćanske konfesionalne zajednice u periodu između dva svetska rata. To vraćanju daje još veći značaj - kaže Sekulić.

Inače, u Kraljevini Jugoslaviji je Zakonom o evangeličko-hrišćanskim crkvama i o reformisanoj hrišćanskoj crkvi Kraljevine Jugoslavije, iz 1930. godine, pravno uređeno delovanje evangeličkih crkava (luterani) i reformatske crkve (kalvinisti). U to vreme egzistirale su dve zasebne, međusobno nezavisne, evangeličko-hrišćanske crkve augzburškog veroispovedanja - slovačka i nemačka.

Posle Drugog svetskog rata, veći deo imovine Nemačke evangeličko-hrišćanske crkve a. v. je konfiskovan. Zakon o crkvama i verskim zajednicama svrstao je Slovačku evangeličku crkvu i Evangeličku hrišćansku crkvu u tradicionalne. Slovačkoj je priznat kontinuitet i pravni subjektivitet sa Slovačkom evangeličko-hrišćanskom crkvom a. v. u Kraljevini Jugoslaviji, a Evangeličkoj hrišćanskoj crkvi sa Nemačkom evangeličko-hrišćanskom crkvom a. v.