Domaćom operom čuvaju od zaborava kulturnu baštinu

NA dan kada je pre sto pedeset godina izvedena prva predstava u Narodnom pozorištu ("Posmrtna slava kneza Mijaila M. Obrenovića III"), sinoć se, simbolično, pred beogradskom publikom premijerno našla prva srpska opera - "Na uranku" Stanislava Biničkog, u režiji Ane Grigorević.

- Reč je, zapravo, o prvoj operi koja je doživela izvođenje 1903. godine. Inače, godinu dana ranije napisana je "Ženidba Miloša Obilića" Božidara Joksimovića, a postoje indicije da je još 1840. godine Atanasije Nikolić napisao "Ženidbu cara Dušana" - otkriva Jasmina Trumbetaš Petrović, direktorka Opere Narodnog pozorišta. - Nijedna od ove dve nikada nije izvedena, jer u vreme njihovog nastanka nije bilo pevača.

PROČITAJTE JOŠ -U Narodno pozorište stiže " Jedna švedska noć"

Zanimljivo je i da su te 1903. godine svi izvođači bili "priučeni" pevači: čuveni glumac Dobrica Milutinović pevao je Redžepa, u ostalim ulogama su takođe bili glumci, a jedinoj pevačici u ansamblu, Desanki Đorđević, pripala je uloga Stane. Prvim izvođenjem dirigovao je sam Binički, da bi 1920. godine postao i prvi direktor Opere. Te sezone je i oformljen ansambl sa školovanim pevačima, horom, orkestrom i baletom, zato se ova godina i računa kao početak operske umetnosti kod nas.

- "Na uranku" je, u međuvremenu, doživela nekoliko izvođenja na našoj sceni. Velika pauza desila se između 1924. i 1968. godine, kada se shvatilo da postojanje srpske opere ima poseban značaj. Do tada publika nije bila zainteresovana za domaće autore. I danas je aktuelna priča da se nepravedno zanemaruju domaći kompozitori, pa smo, između ostalog, i zbog toga u junu postavili na scenu "Koštanu" Petra Konjovića - šezdeset godina nakon poslednjeg izvođenja.

Jasmina Trumbetaš Petrović,Foto P. Mitić

Opera Biničkog koja je sinoć izvedena, kako objašnjava naša sagovornica, veristički je pisana, što znači da je kompozitor bio pod uticajem italijanske opere. Zapravo, napravio je sintezu belkanta sa elementima srpskog folklora i građanskih elemenata tog doba.

- Autor libreta je Branislav Nušić. Postoji priča da je ovaj zadatak prihvatio s teškom mukom, na nagovor kompozitora. Libreto je nastao, inače, po motivima Nušićeve priče o detetu Sali iz "Ramazanskih priča". U ovoj, novoj postavci, okupili smo mlade ljude: počev od rediteljke, dirigenta Stefana Zekića, pa i svih učesnika - solista Opere NP, bivših i sadašnjih članova Operskog studija, uz Hor i Orkestar kuće.

Direktorka Jasmina Trumbetaš otkriva da u nacionalnom teatru razmišljaju da postave na repertoar i druge domaće opere, kao što su "Otadžbina" Petra Konjovića i "Simonida" Stanoja Rajičića.

OPERSKI ANSAMBL

U OVOM trenutku na operskom repertoaru je tridesetak naslova, što znači da se tokom meseca izvede od šest do osam naših predstava. Ansambl "na plati" broji trideset sedam pevača, od toga je dvadeset prvaka - kaže Jasmina Trumbetaš Petrović.