Svako vreme svedoči o nama

U TRCI za nagrade u okviru domaćeg takmičarskog programa Međunarodnog festivala dokumentarnog filma (Beldoks), ove godine je i eksperimentalno-dokumentarno ostvarenje "Centar" reditelja i snimatelja Ivana Markovića, koje će biti prikazano večeras u 19 sati, u "Kombank dvorani".

Ovaj poetski dokumentarac o beogradskom Sava centru, jednoj od kapitalnih građevina nekadašnje SFRJ kojom je manifestovana političko-društvena ideja socijalističkog poretka i balansiranje između istoka i zapada, na Beldoksu će imati regionalnu i domaću premijeru, a snimljena je u koprodukciji sa Srbijom i Nemačkom.

Bez dijaloga, ali i bez ideološkog tumačenja tadašnje države, kako Marković ističe za "Novosti", njegov film vodi publiku kroz zaostavštinu jednog vremena sa svim problemima njenog daljeg opstanka.

- Glavni "lik" filma je Sava centar i zaposleni koji rade u njemu, a njegov "lajtmotiv" upravo je ta zarobljenost u vremenu koje ovo zdanje nosi u sebi. Snimljen je samo u enterijeru, jer je specifičnost tog prostora u tome što svojom arhitekturom deluje kao vizija budućnosti nekog društva koje dolazi i koje je tada najavljivano, a danas je jasno da je ta ideja prekinuta, i on u sebi sada nosi tragove propadanja i zapuštenosti - kaže Marković, koji je kao reditelj i direktor fotografije dobio brojna priznanja na domaćim i svetskim festivalima, među kojima je i nagrada na Berlinalu.

Pročitajte još: FESTIVAL DOKUMENTARNOG FILMA: Veličanstvene slike sveta

Podsećajući na činjenicu da je izgradnja Sava centra završena u rekordnom roku 1978, da su se tu održale stotine internacionalnih sastanaka, uključujući konferencije Interpola, MMF-a, samit Pokreta nesvrstanih, i da je on do raspada SFRJ na neki način bio i metafora moći tadašnje države, Marković kaže da njegovi prostrani kompleksi hodnika, dvorana i kongresnih sala danas deluju kao odsjaj jedne prošlosti.

- Zgradu i enterijer svojim predanim radom danas održava osoblje Sava centra, tokom snimanja filma razgovarali smo sa ženom koja tu svakodnevno radi više od trideset godina i svedok je svih promena koje su se događale u tom prostoru, i koja o prethodnim vremenima govori s puno nostalgije. Ali, i to prohujalo vreme, kao i ovo današnje, svedoči o svima nama.

"Junak" Sava Centar

Zanimljivo je da je "Centar" doživeo svetsku premijeru u Lisabonu, gde je publika veoma dobro primila i razumela ovaj film.

- Moj dokumentarac ne ulazi previše u politički istorijat prostora Sava centra, kroz taj intimni portret i arhitekturu hteo sam da napravim nešto što se univerzalno čita na nivou jednog sistema i radnika koji rade u njemu, jer zdanja i zgrade koje su ideološki obojene postoje svuda u svetu, a napuštene ideologije uvek imaju problem na koji način će se njihova baština dalje održavati. Zato je publika u Lisabonu priču o Sava centru prepoznala i kao svoju, i razumela više nego što sam očekivao - ističe Marković.

VEČERAS "DECA PROLEĆA"

U "KOMBANK dvorani" večeras u 17 sati premijerno će biti prikazan i dokumentarac "Deca proleća" reditelja Dušana Solomuna, priča o sirijskim izbeglicama u Nemačkoj, ljudima koji su pre nekoliko godina prolazili tragičnu odiseju, nadajući se boljem životu na Zapadu, lišenom bombi, stradanja i patnji koje su preplavile njihovu domovinu.