Pisci jure penziju

NOVI set okruglih stolova sa kulturnim poslenicima, započet razgovorom sa predstavnicima književnih, izdavačkih i prevodilačkih udruženja, Ministarstvo kulture i informisanja pokrenulo je zarad utvrđivanja preciznih kriterijuma po kojima bi ponovo bilo započeto dodeljivanje priznanja za vrhunski doprinos nacionalnoj, odnosno kulturi nacionalnih manjina. Kao jedna od ključnih tačaka upravo u vezi sa "književnim sektorom" istaknut je problem pravednog vrednovanja nagrada kojima je rad nekog kandidata ovenčan, budući da se priznanja u nas mahom dodeljuju za pojedinačno delo.

Za okruglim stolom za kojim su predstavnici reprezentativnih udruženja iz oblasti književnog stvaralaštva, prevodilaštva i izdavaštva komentarisali član 14 Zakona o kulturi, koji će pretrpeti određene izmene, kao i samu postojeću uredbu o uslovima i načinu dodele priznanja - moglo se više puta čuti da upravo (među) književnicima, za čiji se rad u nas dodeljuje na stotine nagrada, manjka onih nespornih, velikih, priznanja koja niko ne dovodi u pitanje. Međutim, mora se reći da i takva, književna priznanja za ukupno stvaralaštvo - postoje, a među njima je, pored "svežije" nagrade Instituta "Ivo Andrić", i dugovečna Povelja UKS.

PROČITAJTE JOŠ - "Meša Selimović" Lomparu i Vukadinoviću

Doskorašnji, dugogodišnji predsednik Udruženja književnika Srbije Radomir Andrić, napominjući da se Povelja UKS za životno delo dodeljuje već četvrt veka, za "Novosti", kaže:

- Ništa logičnije nego da ovo priznanje bude od presudnog značaja za dodelu nacionalnih priznanja. To je esnafsko priznanje jer o njemu uvek odlučuju članovi UO UKS, a teško je naći merodavniji sud od suda kolega koji bez obzira na lične sujete, a ponekad i animozitete, vrednuju nečije ukupno delo i doprinos kulturi. Kada se pogleda spisak dosadašnjih dobitnika, i najneupućeniji mogu videti da je reč o piscima iza kojih je izuzetno značajno delo, koje je vreme potvrdilo. Ovom priznanju dodao bih još nekoliko nagrada koje svakako imaju veliku težinu, kao što su Zmajeva, Disova, Mešina, "Milan Rakić", Vukova...

Živorad Ajdačić, sekretar KPZ Srbije i član UO UKS, jedan od učesnika pomenutog okruglog stola, naglašava da je Vukova nagrada za ukupan doprinos kulturi najznačajnija u državi, a da je nesporan i Zlatni beočug, o čijim dobitnicima odlučuje žiri od čak 17 članova.

- Među "čisto" književnim nagradama, kojih postoji izuzetno mnogo, morale bi biti jasno istaknute one koje se dodeljuju za celokupan rad, u odnosu na one za pojedinačno delo - ističe Ajdačić. - Najznačajnije i najčistije, po mom mišljenju, svakako je priznanje "Meša Selimović", koje izdvaja sama činjenica da zavisi od suda i glasova čak šezdeset književnih profesionalaca. NIN-ova nagrada, koja je dugo bila vrlo ugledna, u velikoj meri je devalvirana, dok je ona sa imenom Vaska Pope dugo bila elitna, ali je potom "posrnula", da bi nedavno opet bila vraćena na mesto koje joj dolikuje. Pošto se radi mahom o penzionerima, mnogi kandidati su nosioci velikih, (nekada) državnih priznanja poput Sedmojulske ili Oktobarske nagrade, koje nesporno imaju veliku težinu. Udruženja se moraju jasno odrediti u odnosu prema ovom pitanju i precizno formulisati kriterijume za vrednovanje "svojih" priznanja, što je od velikog značaja - baš kao i predstojeći odabir komisije koju moraju činiti najistaknutiji, najugledniji stručnjaci u svojoj oblasti.

Radomir Andrić

DOBITNICI POVELjE UKS

POVELjU UKS za životno delo tokom ove decenije dobili su i Božidar Šujica, Radovan Beli Marković, Miro Vuksanović, Zlata Bojović, Ljubiša Đidić, Adam Puslojić, Dušan Kovačević, Alek Vukadinović, Slavko Gordić, Miloš Jevtić, Miloš Kovačević, dr Rade Božović...