Muharem Bazdulj: Svi okreću glavu od Jugoslavije

DANAS, više od četvrt stoleća nakon što je jugoslovensko jedinstvo i formalno razbijeno, odnosno više od deceniju nakon što je nestankom zajedničke države Srbije i Crne Gore poništen poslednji njegov trag, Jugoslavije se institucionalno niko ne seća po dobrom – navodi književnik Muharem Bazdulj u autorskom tekstu za portal Kulturnog centra Novog Sada.

U tekstu, Bazdulj se poziva na Ivu Andrića, u ono vreme nepoznatog mladog pesnika i nesvršenog studenata koji je u zagrebačkom listu „Novosti“ objavio tekst pod naslovom „Nezvani neka šute“.U tom tekstu budući nobelovac kaže :„Dok se s mukom polažu temelji hramu naše slobode, oni su stali da se prepiru: kakav će oblik imati zlatna jabuka na vrh kupole“.

Bazdulj ističe da danas, kada posle stotinu godina čitamo ovaj tekst, on zvoni neobičnom aktuelnošću, ne samo zato što ga je pisao onaj Ivo Andrić koji se kasnije uspostavio kao ključna figura jugoslovenske kulture.

- Šta nam kaže Andrić? – pita Bazdulj i odgovara : - Jugoslaviju su pravili borci i sirotinja željni jedinstva i slobode. Bez jedinstva, sloboda je bila ugrožena. Jedinstvo je ono što ne bi smelo da bude ugroženo trivijalnim razlikama.

Pročitajte još: Muharem Bazdulj: U književnosti nema mesta za politiku

Bazdulj dalje zaključuje da dok je postojao strah od „kapitalističko-imperijalističke Italije“ i njenih teritorijalnih pretenzija, Jugoslavija je iz perspektive Slovenije i Hrvatske bila poželjna.

Danas u Hrvatskoj je situacija i kompleksnija i radikalnija. Kroz školske programe i mejnstrim medije forsira se narativ o Jugoslaviji kao „sinonimu za Veliku Srbiju“ i „tamnici naroda“, bez ikakve svesti da je ujedinjenje Dalmacije kao nekadašnje austrijske krunske zemlje, Rijeke kao najpre mađarske a zatim italijanske luke, te Hrvatske i Slavonije kao delova Ugarske, a o Istri da i ne govorimo, bilo moguće samo u jugoslovenskom okviru. Proterivanje Srba koji su tu živeli vekovima potisnuto je iz pamćenja formulacijom o „velikosrpskoj agresiji“.- naglašava Muharem Bazdulj.

Pročitajte još: Muharem Bazdulj: Ćirilica nije samo srpska, već blago svih nas

U Makedoniji takođe, nastavlja Bazdulj, postoji doživljaj Jugoslavije kao zemlje pod srpskom hegemonijom, mada su i u pirinskoj i u egejskoj Makedoniji, odnosno u bugarskom i grčkom delu nekad jedinstvene teritorije, Makedonci praktično asimilovani, a samo u Jugoslaviji su uspeli i da budu priznati kao narod i da normiraju vlastiti jezik.A, u Crnoj Gori se datum Podgoričke skupštine proglašava skoro pa najgorim danom u crnogorskoj istoriji.

- Situacija u Srbiji je najkompleksnija.Srbija je dugo nakon što su praktično svi ostali napustili Jugoslaviju, ostala verna jugoslovenskoj simbolici od „plavo-belo-crveno“ trobojke do himne „Hej Sloveni“. Takođe, u srpskoj javnosti postojalo je nesrazmerno veliko interesovanje za dešavanja u nekadašnjim delovima zajedničke države. U poslednjih sedam-osam godina, međutim, to se drastično menja. Naracija o Jugoslaviji kao „tragičnoj i najgoroj grešci“ srpskog naroda postala je dominantna. Ne uzima se u obzir da 1918. godine realistična alternativa gotovo da nije ni postojala.