Svet - to sam ja

NI život, ni delo, ni strast, ni veličinu slikara Milana Konjovića nije mogućno staviti u jedan pogled. Čak ni u tako asocijativni, kakvo je pozorište.

Milivoje Mlađenović je svoj dramski rukopis očekivano zasnovao na ekspresionističkim slikama iz života i poznatih slikarskih faza Maestra. U Mlađenovićevoj drami ima prostora i za realno, i za nadrealno. Genije Milana Konjovića je suprotstavljen (ili podržan) građanima Sombora, njihovom pogledu na njegovo slikarstvo i neobičan život. Tek u tom sukobu genija i njegovog okruženja, nalazi se prava slika, pa možda i opravdanje za mnoge Konjovićeve karakterne manifestacije, koje izlaze iz okvira konvencionalnog.

U predstavi Milana Neškovića ostali su samo snovi (divna scenografija Vesne Popović). Iz slikarevih snoviđenja, mi rekonstruišemo i život, i poetiku. Tako je dobijena, neosporno, još jedna (markesovska) dimenzija, bliska nadrealizmu, u kojoj je sve mogućno i ima logiku sna, a ne života. Jeste verovatno, ali ne i jasno. Napokon, nismo mnogo doznali o Milanu Konjoviću, ako to nismo ranije znali. Videli smo povratak iz Pariza u Sombor, "oriđinale" koje sreće i koje srećemo na njegovim platnima, borbu sa provincijalnim duhom i socijalističkim realizmom... Odlučivši se za maske, koje uopštavaju karaktere, reditelj je predstavi uskratio autentičnost i istinitost - prostora, grada u kome je Maestro stvarao i borio se sa njim, sa demonima i sopstvenim egom.

Saša Torlaković, kao Milan Konjović, dokazao je slikarevu moć da odsanja stvarnost, svoju večitu inspiraciju, ali onu u kojoj nema ničega dokumentarnog, očima viđenog. Kao i Tomasa Mana, Torlaković je i Milana Konjovića (očekivano) predstavio kao usamljenika, u sopstveni svet zagledanog. A kada se na to doda izmišljeni Glumac (izvrsna Ivana V. Jovanović), kao "opšte mesto" današnjeg teatra, ničega više nema stvarnog što bi nas vodilo kroz taj lavirint mašte, fantazmagorije, snova i maštanja. Osim, samo povremeno, Poštara Maksimilijana (efektan Marko Marković).

Sama drama Milivoja Mlađenovića je, izgleda, "vukla" na drugu stranu. Bogatstvo likova, hor "poštenih građana i građanki Sombora", korespondencija sa sadašnjošću, nasmejani lik Laze Kostića... Ostali su za neko novo čitanje ovog kompleksnog dramskog predloška.