Beogradske priče: Sećanje na nemačke olupine

Istoričar Čedomir Janić bio je jedan od naših najuticajnijih poznavalaca vazduhoplovstva. Podsećamo, bio je poznat i kao pilot, ali ponajviše ga pamte po tome što je bio osnivač Muzeja vazduhoplovstva.

Rođen 1934. godine, bio je dragocen sagovornik i onima koji su se bavili istorijom Drugog svetskog rata, jer je kao bistro dete pamtio mnoge važne događaje vezane za ovaj veliki ratni sukob.

PROČITAJTE JOŠ: BEOGRADSKE PRIČE: Javna garaža pre muzeja automobila

Upravo je tako ispripovedao jednu od važnih gradskih priča i potpisniku ovih redova. Čedomir Janić je napustio ovaj svet 2013. godine, kada se vinuo put nebeskih visina kojima je večito stremio.

Ovog puta njegovo sećanje odnosilo se na pretposlednju godinu Drugog svetskog rata, kada je u Dunavu bilo mnogo polegnutih savezničkih mina, koje su neumoljivo potapale i pravile veliku štetu nemačkim vojnim i civilnim brodovima.

Janić se sećao kako je bio uz zemunsku obalu Dunava, kada su dva nemačka šlepa, broda, naleteli na mine nekoliko stotina metara ispred današnjeg gornjeg špica Velikog ratnog ostrva i plaže Lido.

Prema njegovom mišljenju, njihovo potonuće u velikoj meri je ublažilo jake udare dunavske matice u ostrvo, i učinilo ga mnogo stabilnijim nego do tada.

I zaista, sve stare, predratne fotografije pokazuju Veliko ratno ostrvo samo sa prizemnim rastinjem. Stari Zemunci su se hvalili kako su na ostrvu gajili povrće za Zemunsku pijacu. Tada niko nije ni sanjao da će vegetacija na najvećoj beogradskoj adi dosegnuti ovakve razmere kakve danas ima.

Prema Janićevim sećanjima, eto, razlog stabilnosti ostrva bio je i u tome što su olupine dva nemačka broda, svojim potonućem, uticale da ovaj deo rečne geografije bude upravo ovakav kao što je danas.

PROČITAJTE JOŠ: BEOGRADSKE PRIČE: Grobljanska staza pored stare crkve

SPOMENIK

Šetači kejom pored Hotela "Jugoslavija" i danas vide spomenik posvećen pilotima, braniteljima Beograda iz aprila 1941. godine. Mnogima nije poznato zašto je monument postavljen baš na ovom mestu.

Ideja da se napravi spomenik i da bude lociran na ovom mestu opet je Janićeva, a razlog je jednostavan. Naši piloti koji su leteli u susret nadmoćnim nemačkim avionima poletali su sa Starog aerodroma, a uzdizali su se sa piste ka nebu baš na ovom mestu.